O concello de Punxín, localizado na provincia de Ourense, é un municipio predominantemente rural cunha forte vinculación co sector primario. A súa poboación envellecida e a limitada infraestrutura dixital son factores que presentan retos, pero tamén oportunidades para a transformación dixital e a mellora da calidade de vida dos seus habitantes. Este plan pretende potenciar o uso de novas tecnoloxías para modernizar o tecido produtivo, incrementar a eficiencia dos servizos municipais, mellorar a conectividade e impulsar o desenvolvemento sostible en Punxín.
1. Obxectivos Estratéxicos
- Potenciar a conectividade dixital en todo o concello.
- Impulsar a dixitalización do sector primario, facilitando o acceso a tecnoloxías innovadoras.
- Fomentar a formación en competencias dixitais, especialmente entre a poboación rural e maior.
- Facilitar a adopción de enerxías renovables e a sostibilidade medioambiental.
- Apoiar o emprendemento tecnolóxico e a diversificación económica local.
2. Diagnóstico e Contexto Actual
Punxín enfróntase a desafíos comúns nos concellos rurais: baixa densidade de poboación, dificultade para acceder a internet de alta velocidade, e dependencia do sector primario. Con todo, a súa localización dentro da provincia de Ourense e a dispoñibilidade de espazo rural fértil ofrecen vantaxes competitivas que poden ser melloradas coa aplicación de tecnoloxía.
A súa poboación envellecida tamén necesita acceso a formación dixital para mellorar a súa inclusión social e favorecer o acceso a servizos dixitais. Ademais, Punxín está rodeado de riqueza natural que pode ser explotada para desenvolver actividades sostibles, como o turismo ecolóxico.
3. Liñas de Actuación
3.1. Infraestrutura Dixital e Conectividade
Un dos primeiros pasos para acadar a transformación dixital de Punxín é a mellora da conectividade, que permitirá aos seus habitantes acceder a novas oportunidades tecnolóxicas, tanto no eido laboral como no social.
- Estender a fibra óptica a todas as parroquias: Asinar acordos con operadores de telecomunicacións para garantir a cobertura completa de internet de alta velocidade, reducindo a fenda dixital entre as áreas máis remotas e a vila central.
- Puntos de acceso Wi-Fi públicos: Crear puntos de acceso a internet gratuítos en espazos clave como a praza do concello, o centro social e as zonas turísticas. Isto facilitará o acceso á información e a conectividade para os veciños e turistas.
- Ampliación da cobertura móbil 4G e 5G: Fomentar a instalación de antenas móbiles que permitan mellorar a conectividade e facilitar a adopción de tecnoloxías como o Internet das Cousas (IoT), que poden ser especialmente útiles no sector agrícola e gandeiro.
3.2. Dixitalización do Sector Primario
A dixitalización da agricultura e gandería local ten un gran potencial para mellorar a eficiencia e reducir o impacto ambiental. As tecnoloxías avanzadas poden axudar a que os produtores optimicen o uso de recursos e melloren a súa competitividade.
- Agricultura de precisión: Introducir tecnoloxías como sensores de humidade no solo, plataformas de xestión de cultivos e sistemas de rego intelixente para mellorar a eficiencia dos recursos hídricos e optimizar o uso de fertilizantes.
- Monitorización e benestar animal: Instalar sistemas de control remoto en explotacións gandeiras para mellorar a monitorización da saúde animal, o control de alimentación e o manexo eficiente de recursos.
- Formación en tecnoloxías agrícolas: Ofrecer formación e acceso a tecnoloxías dixitais a agricultores e gandeiros locais para que poidan implementar melloras no seu día a día e aumentar a rendibilidade das súas explotacións.
3.3. Desenvolvemento do Turismo Dixital e Sostible
Punxín conta con recursos naturais e patrimoniais que poden ser valorizados mediante tecnoloxías que melloren a experiencia dos visitantes e atraian un novo perfil de turista interesado no turismo sostible e ecolóxico.
- Creación dunha app turística local: Desenvolver unha aplicación móbil que inclúa rutas de sendeirismo, información sobre o patrimonio histórico e cultural, así como recursos naturais destacados. A app podería incorporar realidade aumentada para ofrecer información visual e interactiva.
- Plataforma de turismo sostible: Lanzar unha plataforma dixital que promova o turismo sostible e o ecolóxico en Punxín, onde se publiciten aloxamentos rurais, actividades de ecoturismo, e experiencias vinculadas á natureza, coma rutas guiadas ou actividades educativas.
- Marketing dixital turístico: Implementar campañas en redes sociais e outras plataformas dixitais que poñan en valor o turismo rural, ecolóxico e cultural de Punxín, empregando contidos visuais atractivos que dean a coñecer o concello a nivel nacional e internacional.
3.4. Formación e Inclusión Dixital
O fomento das competencias dixitais é fundamental para que a poboación de Punxín poida beneficiarse dos avances tecnolóxicos. A inclusión dixital permitirá aos seus habitantes acceder a novas oportunidades económicas e mellorar a súa calidade de vida.
- Cursos de alfabetización dixital: Ofrecer cursos básicos de informática e uso de dispositivos móbiles dirixidos especialmente ás persoas maiores, co obxectivo de mellorar a súa inclusión dixital e fomentar o uso de servizos dixitais.
- Formación para mozos e emprendedores: Proporcionar talleres en habilidades dixitais avanzadas, como programación, desenvolvemento web e marketing dixital, para fomentar o espírito emprendedor entre a mocidade de Punxín.
- Laboratorio de innovación dixital: Crear un espazo de coworking e un laboratorio de innovación que funcione como un punto de encontro para emprendedores locais, onde poidan desenvolver proxectos tecnolóxicos e recibir asesoramento en áreas clave como a creación de startups e a transformación dixital das súas ideas.
3.5. Fomento da Sostibilidade e Enerxías Renovables
A integración de tecnoloxías sostibles e verdes é unha prioridade para garantir un desenvolvemento sostible en Punxín, reducindo o impacto ambiental e promovendo a eficiencia enerxética.
- Instalación de sistemas solares en edificios municipais: Fomentar o uso de enerxía renovable instalando paneis solares en edificios municipais, centros educativos e espazos públicos, reducindo os custos enerxéticos e promovendo a autosuficiencia enerxética.
- Agricultura sostible e ecolóxica: Promover prácticas de agricultura ecolóxica apoiadas por tecnoloxías que melloren a xestión dos recursos naturais, como o uso de drons para monitorizar os cultivos e tecnoloxías de rego intelixente que reduzan o consumo de auga.
- Proxectos comunitarios de reciclaxe e compostaxe: Implementar un sistema dixital para a xestión de residuos que fomente a reciclaxe e a compostaxe nas comunidades locais, permitindo a monitorización de residuos en tempo real e facilitando o cumprimento dos obxectivos ambientais.
4. Impacto Esperado
A implementación deste plan permitirá a Punxín experimentar un avance significativo en varios ámbitos:
- Maior conectividade: A mellora da infraestrutura dixital facilitará o acceso a internet e a comunicacións, reducindo a fenda dixital e mellorando as oportunidades económicas e sociais.
- Incremento da produtividade no sector primario: Coa dixitalización das explotacións agrícolas e gandeiras, os produtores locais verán melloras na eficiencia, reducindo custos e optimizando o uso de recursos.
- Desenvolvemento turístico sostible: Punxín consolidarase como un destino turístico sostible e dixitalmente avanzado, atraendo visitantes interesados no turismo rural e ecolóxico.
- Inclusión dixital da poboación: Coa formación en competencias dixitais, tanto as persoas maiores como a mocidade estarán mellor preparadas para facer fronte aos retos do mundo dixital e aproveitar novas oportunidades laborais.
- Concello máis sostible: As iniciativas baseadas en enerxías renovables e a xestión eficiente dos recursos mellorarán a sostibilidade de Punxín, reducindo o seu impacto ambiental e promovendo un desenvolvemento sostible a longo prazo.
5. Financiamento e Colaboracións
Para garantir o éxito deste plan, o concello de Punxín pode acceder a varias fontes de financiamento e colaboracións:
- Fondos europeos e estatais: Solicitar subvencións no marco do Plan de Recuperación, Transformación e Resiliencia, así como axudas da Unión Europea a través dos fondos FEADER ou FEDER.
- Colaboración con universidades e centros tecnolóxicos: Establecer alianzas con centros de investigación e universidades para o desenvolvemento de proxectos innovadores no sector primario e tecnolóxico.
- Participación cidadá: Implicar á poboación local na implementación do plan, mediante consultas cidadás e a participación activa en proxectos comunitarios de innovación e sostibilidade.
Este plan converterá a Punxín nun referente de innovación e desenvolvemento tecnolóxico no ámbito rural, promovendo o crecemento económico e o benestar social da súa poboación.